Shell-uitspraak moet keerpunt zijn in onze energie- en industriepolitiek

Kritiek klinkt er natuurlijk ook. Zo zijn er altijd mensen die menen dat de rechter niet op de stoel van de politiek moet zitten. Zij vergeten dat het de politiek zelf is die het beleid en de wetgeving bepaalt waaraan de rechter toetst. Door klimaatverandering komen mensenrechten in het gedrang, zoals het recht op leven. Ook bedrijven moeten de mensenrechten respecteren. Gelukkig wel.

Nu de boot niet missen

Fossiele bedrijven hebben er alles aan gedaan om zichzelf vrij te pleiten van verantwoordelijkheid voor klimaat en milieu. Met hoogdravende corporate responsibility-programma’s en ronkende greenwashing campagnes, deden multinationals decennialang precies het minimale. En het liefst een beetje minder. Die tijd is voorbij.

De wal keert het schip. Nieuwe Europese richtlijnen zorgen de komende jaren in de hele EU voor aangescherpt klimaatbeleid. China wil klimaatneutraal worden, Australië is op gigantische schaal bezig met groene waterstof, in de VS wil Biden miljarden pompen in vergroening van de economie. Bedrijven die nu verongelijkt vervallen in hun oude reflexen en zich klaarmaken voor de zoveelste juridische strijd, missen niet alleen elk gevoel van urgentie voor de reële bedreigingen van klimaatverandering. Zij voeren een achterhoedegevecht en zullen uiteindelijk ook economisch de boot missen. Nederland moet niet langer treuzelen en samen met bedrijven aan de slag met een nieuwe, groene energie- en industriepolitiek. Doen we dat niet, dan gaan al die groene banen ergens anders heen.

Rechtvaardig klimaatbeleid

En dan die andere valse tegenstelling: dat we beter onze aandacht besteden aan het tegengaan van armoede en ongelijkheid. Het zijn namelijk de minst vermogende burgers die de hoogste rekening betalen van klimaatverandering. Zij lijden nu al het meest onder droogte, overstromingen en luchtverontreiniging. Armoede en ongelijkheid bestrijden we ook met rechtvaardig klimaatbeleid.

De Shell-zaak gaat over mensenrechten. Het meest fundamentele wat er is: het recht op een veilig en gezond leven. Rechtvaardig klimaatbeleid gaat over zo’n gezond en veilig leven voor iedereen. En sinds deze week ligt hiervoor ook een verantwoordelijkheid ook bij de grote vervuilers.

Keerpunt

De Shell-uitspraak markeert dan ook een keerpunt. “Deze uitspraak gaat de wereld veranderen,” zei Roger Cox, de advocaat van Milieudefensie. Een week eerder stelde het Internationaal Energie Agentschap al dat er een eind moet komen aan nieuwe investeringen in het winnen van fossiele brandstoffen. En op de dag van de Shell-uitspraak dwongen aandeelhouders van oliegiganten ExxonMobil en Chevron de bedrijven tot steviger klimaatbeleid.

Het zijn tekenen van de tijd. Shell en al die andere fossiele bedrijven zullen heel hard aan het werk moeten om de ommezwaai naar duurzame energie te maken. Nederland kan daarin een belangrijke rol spelen, als we daar samen onze schouders onder zetten. Dat is goed voor ons, voor onze toekomst en onze kinderen. En voor ons (vestigings-)klimaat.